KAPTAN JUNE

96 sene önce, İngiltere’de doğdu. Babası petrol mühendisiydi, iş için Afrika’ya taşındılar. Uganda’da yaşadılar. Svahili dilini öğrendi, uçsuz bucaksız savanlarda çıplak ayakla koşturdu. Macera filmlerini andıran hayatı işte böyle başladı. Çılgın, güzel etrafına ışık saçan bir kızdı.

Londra’ya döndüklerinde bale, tiyatro, şan dersleri aldı. Sahnelerde olmayı düşlüyordu ama, henüz 20’sinde aşık oldu ve evlendi. Eşi çok zengindi, aralarında ciddi yaş farkı vardı. Bambaşka bir hayata savruldu; düşündükleri gibi gitmedi, boşandılar. Bir başkasına aşık oldu, gene evlendi. Bu seferki eşi daha da zengindi. Önce New York’a taşındılar, sonra Cenevre’ye yerleştiler. Muhteşem bir malikanede yaşıyorlardı, jet sosyetedeydi. Işıltılı partilerdeydi ama, Afrika savanlarında koşturan ruhunun aradığı bu değildi ve gene boşandı.

Küçücük bir yelkenli aldı, tek başına Akdeniz’e açıldı. Yunan adalarına demirledi 20 sene. Şu adadan bu adaya dolaşırken, Ege denizini avucunun içi gibi bilen, tecrübeli bir kaptan haline geldi.

1975 yılında ömründe ilk defa Marmaris’e uğradı. Dalyan’a İztuzu plajına vuruldu adeta. Seneye gene geldi, öbür sene, gene. Olacak gibi değildi, ayrı duramıyordu.

1986 yılında 64 yaşındayken tası tarağı sattı, Dalyan’a taşındı. İztuzu plajında derme çatma, ilkel bir barakaya yerleşti. Bir sabah uyandı ki etrafı carettalarla dolu. Meğer yuvasını, carettaların yuvasına yapmıştı! Çocuğu yoktu, Kaplumbağaları evlat edindi.

Gel zaman git zaman İztuzu Plajı’na beş yıldızlı otel yapılacağı anlaşıldı. İngiliz-Arap ortaklığı, 1800 yataklı bir otel dikilecekti. Doğal Hayatı Koruma Derneği’yle elele verdi, dünyayı ayağa kaldırdı. ABD’de, İngiltere’de, İsviçre’de kampanyalar başlattı. Zamanın hükümetine geri adım attırdı, otel projesini iptal ettirdi. İztuzu plajı SİT alanı ilan edildi, carettalar ilelebet kurtuldu; bir daha böyle bir tehlike yaşanmasın diye. Deniz Kaplumbağaları Koruma Vakfı’nı kurdu. Vakfın kurulması için gerekli olan parayı kendi cebinden verdi.

2009’da 87 yaşındayken Türk vatandaşı oldu Joan Christine Fairey Haimoff. Kısaca “Kaptan June” olarak tanınıyor. Sekiz köpeği ve dokuz kedisiyle birlikte hâlâ o barakada yaşıyor. 1966 model vosvosuyla Dalyan sokaklarında dolaşıyor. Bilgisayar kullanıyor, gündemi takip ediyor. İztuzu’na çivi çakılmasın, carettaların üreme alanlarına zarar gelmesin diye mücadelesini sürdürüyor, bölgedeki tüm çevreci eylemlere en önde katılıyor.

96 yaşında. Memleketinden binlerce kilometre uzakta, bizim memleketimizi, bizim topraklarımızı, bizim doğamızı, bizim faunamızı korumaya çalışıyor!